आपण जे उपदेश करता त्याचा सराव करा

   

नीती    :  सत्य

उपनीती  :  शब्द, आचार आणि कर्म यांची एकता

                    

संत स्वत: ज्याचा  सराव करतात तेच आपल्याला शिकवतात. म्हणूनच त्यांच्या सल्ल्यात आम्हाला चांगले बनवण्याची शक्ती आहे.

थोर गुरु रामकृष्ण परमहंसांच्या शिष्यांपैकी एक गरीब स्त्री होती. एके दिवशी ती आपल्या मुलासह त्यांच्याकडे आली आणि म्हणाली, “गुरुदेव, माझ्या मुलाला दररोज मिठाई खाण्याची इच्छा होते. ही सवय त्याचे दात खराब करीत आहे आणि दररोज ते विकत घेणेही मला परवडत नाही. माझा सल्ला, चेतावणी आणि मारहाण करणे सर्व व्यर्थ गेले. कृपया त्याला काही सल्ला द्या आणि आशीर्वाद द्या जेणेकरून तो ही वाईट सवय थांबवेल. ”

श्री रामकृष्णने त्या मुलाकडे पाहिले, परंतु त्याच्याशी बोलण्याऐवजी त्या महिलेला दोन आठवड्यांनंतर परत आणण्यास सांगितले.

दोन आठवड्यांनंतर त्या बाईने मुलाला त्यांच्याकडे आणले. दोघे बसले असता, श्री रामकृष्णनी प्रेमळपणाने मुलाकडे पाहत म्हणाले, “माझ्या प्रिय मुला, तू दररोज गोड खाण्या साठी तुझ्या आईला त्रास देतोस हे खरं आहे का?” मुलाने डोके हलवले आणि म्हणाला, “होय सर” आणि तो शांत झाला. “ तू हुशार मुलगा आहेस. तुला  माहित आहे की मिठाई आपले दात खराब करीत आहे. तुझी आईसुद्धा तुझ्या  काळजीत आहे. जर ती दररोज मिठाईंसाठी पैसे खर्च करत राहिली तर ती तुझ्या साठी नवीन पुस्तके आणि चांगले कपडे कसे खरेदी करू शकेल? तू चूक करत आहेस  असे तुला वाटत नाही? ”

श्री रामकृष्णाच्या शब्दांनी मुलाच्या मनाला स्पर्श केला. त्याने श्री रामकृष्णांकडे पाहिले आणि “हो सर” म्हणाला आणि तो पुन्हा शांत झाला. “मग, आजपासून तू मिठाई मागणे बंद करशील?”  श्री रामकृष्णांनी आवाहन करणाऱ्या स्वरात विचारले. मुलगा या वेळी हसला आणि म्हणाला, “होय महाराज,  मी आजपासून माझ्या आईला मिठाईसाठी त्रास देणार नाही आणि रोज ते खाणेही बंद करीन.”

श्री रामकृष्ण,  मुलाच्या उत्तरावर खूष झाले, त्यानी प्रेमाने त्याला जवळ केले आणि म्हणाले: “मुला, तू एक छान मुलगा आहेस. तुझ्यासाठी काय चांगले आहे आणि काय वाईट आहे हे तुला समजते. तू नक्की एक मोठा माणूस होशील.”  मुलाने नमस्कार केल्यावर श्री रामकृष्णांनी त्याला आशीर्वाद दिला आणि इतर भक्तांकडे वळले.

मुलगा बागेत बाहेर गेल्यानंतर त्याच्या कृतज्ञ आईने श्री रामकृष्णांना विचारले, “गुरुदेव, तुम्ही आम्हाला सल्ला देण्या आधी काही आठवडे थांबण्यास का सांगितले?” श्री रामकृष्ण हसले आणि म्हणाले, “हे पाहा, दोन आठवड्यांपूर्वी जेव्हा तुम्ही आलात, तेव्हा मलासुद्धा भक्तांनी आणलेल्या मिठाई खाण्याची सवय लागली होती. मी स्वत: जवळजवळ दररोज करत असलेले काही करू नये म्हणून मी आपल्या मुलाला कसे विचारू शकत होतो?  म्हणून, त्या दिवसापासून मी मिठाई खाणे बंद केले. याने तुमच्या मुलास सल्ला देण्यास पुरेसे सामर्थ्य आणि शक्ती मला मिळाली. जेव्हा आपण ज्याचा सराव करतो त्याचाच उपदेश देतो तेव्हाच आमचे शब्द प्रामाणिकपणाने भरलेले असतात आणि ऐकणार्यांना पटतात. ”

खोलीतील सर्व भक्तांना असे वाटले की त्यांनीही श्री रामकृष्णाकडून मोठा धडा घेतला आहे.

शिकवण :

ही कथा दर्शविते की, चांगले कसे व्हावे किंवा आध्यात्मिक सराव कसे करावे याबद्दल इतरांना सांगण्या पूर्वी  सर्वात प्रभावी मार्ग म्हणजे तो स्वत: सराव करणे. एखाद्याला खात्री असणे आवश्यक आहे आणि त्यांनी इतरांना उपदेश करण्यापूर्वी योग्य मूल्यांचा अभ्यास केला पाहिजे.